​Eerste liturgische feestdag zalige Álvaro del Portillo

Op 12 mei jl. was de eerste liturgische feestdag van de zalige Álvaro del Portillo, wiens leven, aldus de hulpbisschop van Haarlem-Amsterdam Mgr. J. Hendriks, "werd gekenmerkt door een bijzondere liefde voor de verborgen Jezus, voor Jezus die zachtmoedig is en nederig van hart."

Overgenomen van de blog van Mgr. Hendriks:

Op 27 september van het afgelopen jaar werd Mgr. Álvaro del Portillo zalig verklaard in Madrid; zijn feestdag werd vastgesteld op 12 mei en het was dus nu de eerste keer dat die werd gevierd. Álvaro del Portillo was de opvolger van de heilige Jozefmaria Escrivá aan het hoofd van het Opus Dei en hij was als nauwe medewerker steeds diens steun en toeverlaat geweest. Op deze dag mocht ik in de O.L. Vrouwekerk aan de Keizersgracht in Amsterdam de heilige Mis vieren ter ere van de zalige, in concelebratie met de regionaal vicaris, Mgr. dr. Chr. van der Ploeg en de rector van de kerk dr. R. Ojeda. Daarbij heb ik de volgende homilie gehouden.

Homilie

Broeders en zusters,

Het is met grote vreugde dat wij vandaag voor de eerste keer na diens zaligverklaring de liturgische feestdag van de zalige Alvaro del Portillo mogen vieren, die in 1975 geroepen werd om de stichter van het Opus Dei, de heilige Jozefmaria op te volgen, die de eerste prelaat werd toen het Opus Dei een personele prelatuur werd en in 1991 door de heilige paus Johannes Paulus II tot bisschop werd gewijd .

Eerste communie

Zijn liturgische feestdag is niet geplaatst op 23 maart, de dag van zijn overlijden, zoals voor heiligen gebruikelijk is; ook niet op 11 maart, zijn geboortedag. Beide zijn dagen die meestal in de veertigdagentijd vallen. De feestdag van de zalige Álvaro wordt gevierd op de dag van diens eerste heilige communie en dat past wel heel bijzonder mooi.

De nederigheid van Jezus

Want het leven van Álvaro del Portillo werd gekenmerkt door een bijzondere liefde voor de verborgen Jezus, voor Jezus die zachtmoedig is en nederig van hart, voor Jezus die niet gekomen is om gediend te worden maar om te dienen, voor Jezus die zichzelf uit liefde aan ons geeft.

Die Heer van hemel en aarde, van wie de zalige Álvaro zozeer verlangde dat Hij zou heersen en regeren - “Regnare Christum volumus", we willen dat Christus regeert, dat was zijn wapenspreuk -, die Heer die boven ons allen staat, die ons alles heeft geschonken en die recht heeft op alle eer en heerlijkheid, op alle eerbied en dankbaarheid, die mocht hij sinds zijn priesterwijding in 1944 iedere dag opnieuw onder de gedaante van het Brood in zijn handen nemen en tonen: de Heer die de nederige dienaar van ons allen werd, degene die Zijn leven voor ons geeft: Mijn lichaam voor U gegeven, Mijn bloed voor U vergoten.

In die gesteltenis

Heel vaak heeft Álvaro del Portillo deze woorden herhaald, zoals hij ook talloze malen de bekende Eucharistische hymne heeft gebeden, die we zo vaak zingen voor het uitgestelde heilig Sacrament: “Adoro te devote, latens Deitas", “Ik aanbid U eerbiedig, verborgen Godheid". Het is deze gesteltenis van Jezus, zachtmoedig en nederig, die hij zich bijzonder eigen wilde maken, en die hij zich daadwerkelijk bijzonder eigen heeft gemaakt.

Hij was zich er zeer van bewust hoezeer de nederigheid van Jezus tot het uiterste toe, de hoogmoed van de erfzonde doorbreekt en dat dus de nederigheid aan de wortel ligt van alle andere deugden. Er bestaat geen deugd zonder nederigheid.

Zichzelf geven in eenvoud, zonder op te willen vallen, zonder dingen naar zichzelf toe te willen trekken, zonder erkenning, zijn zoals Jezus in de allerheiligste Eucharistie, dat de Eucharistische Jezus in hem zou mogen leven dat was het geestelijk verlangen van don Álvaro waarvan we dus kunnen zeggen dat dit in zekere zin een bron vindt in de dag van zijn eerste heilige communie. We hoorden zijn verlangen terug in het evangelie dat we vandaag hebben gehoord: “Ik ben de goede herder. De goede herder geeft zijn leven voor zijn schapen". Hoezeer verlangde hij zich deze woorden, deze gesteltenis eigen te maken!

Uitwerking in zijn leven

Dit maakte bijvoorbeeld dat hij vertrouwen en rust uitstraalde en een innerlijke vrede, dat hij zich dienstbaar opstelde naar de stichter, naar de paus, maar ook naar de gelovigen, zijn mensen met wie hij graag in persoonlijk contact was, dat hij niet gehecht was aan zijn eigen ideeën, maar open stond voor andere meningen, ook jongere mensen uitnodigde om hun visie naar voren te brengen. Dit zijn allemaal kleine tekens dat het voor hem niet om hemzelf ging, om zijn eigen aanzien of positie maar om het nederig zich geven met Jezus.

Wij ook!

Daar zijn wij eigenlijk allemaal toe geroepen en ik denk dat de zalige Álvaro del Portillo ons allen deze deugd van nederige dienstbaarheid - gevoed door de Eucharistie - kan leren en daarin voor ons een bijzondere voorspraak kan zijn. Het overkomt ons allemaal weleens dat we ons gekwetst voelen en beschadigd, dat we niet erkend worden en men aan ons voorbij gaat. De zalige Àlvaro del Portillo kan ons helpen om te zeggen: “Niet ons, Heer, niet ons, maar Uw Naam komt de eer toe" en om met de Eucharistische Jezus de verborgenheid lief te hebben.

Dienaar van de Kerk

Onze zalige heeft een bijzondere bijdrage geleverd aan de zending van de Kerk. Hij heeft voor de paus en de Kerk vele belangrijke opdrachten vervuld. Zo heeft hij een cruciale rol vervuld op het tweede Vaticaans concilie. Meestal wordt dan met name zijn bijdrage aan het decreet over het priesterschap, Presbyterorum Ordinis vermeld. Die tekst van het Concilie gaat vooral terug op een synthese die hij als secretaris van de voorbereidende commissie heeft gemaakt.

Maar Álvaro del Portillo was in de voorbereidingsperiode van het concilie ook de voorzitter van een commissie over de rol van de leken. In die commissie zijn enkele van de centrale ideeën uitgewerkt die later in Lumen Gentium, de Constitutie over de Kerk van het concilie, zijn terecht gekomen, zoals de roeping van alle gelovigen - ook van de leken - om heilig te worden en zuurdesem te zijn en van binnen uit aan de heiliging van de wereld bij te dragen. Dat is ons aller opdracht: eenvoudig goed voor te gaan, in trouw onszelf te geven, verborgen vaak, zoals Christus in de Eucharistie, zuurdesem te zijn, heilig te willen worden.

Moge de zalige Álvaro del Portillo ons daarbij een voorspraak zijn. AMEN.

Mgr.dr. J.W.M. Hendriks